Hayati Bir Rolün Eşiğinde
Tercih danışmanlığı, öğrencilerin yalnızca bir liste hazırlamasından ibaret değildir. Bu süreç; hayatlarının rotasını, kimliklerini ve gelecek hedeflerini şekillendirecek kararları içerir. İşte tam da bu nedenle, psikolojik danışman olarak bizlerin bu süreçteki rolü son derece kritiktir. Bu yazı, tercih danışmanlığı sürecinde sahada görev alacak meslektaşlarımız için bir yol haritası sunmaktadır.
Güncel ve Doğru Bilgiye Ulaşım: Bilgi Güçtür
YÖK Atlas, ÖSYM Tercih Kılavuzu, Meslek Tanıtım Videoları, Üniversite Tanıtım Sayfaları gibi kaynaklara erişim sağlayın.
Sitedeki ilgili linklerin çalıştığını ve doğru sayfalara yönlendirdiğini düzenli kontrol edin.
Kontenjanlar, başarı sıralamaları ve puan türleri gibi değişkenlerin bu yılki güncellemelerine özellikle dikkat edin.
️ Not: Öğrenciye yanlış bilgi vermek, yanlış bir tercih kadar ağır sonuçlar doğurabilir.
Danışmanlık Sürecinde Psikolojik Dinamiklere Dikkat
Tercih danışmanlığı sadece teknik değil, aynı zamanda duygusal bir süreçtir.
Öğrencilerin kararsızlıkları, kaygıları ve aile baskıları olabilir.
Empatik olun ama yönlendirici değil, yol gösterici olun. Öğrencinin kendi kararını almasına destek verin.
“Bu senin hayatın, birlikte değerlendirelim; ama karar senin olmalı.” yaklaşımı son derece değerlidir.
Velilerle İletişim: Ortak Bir Zemin Oluşturmak
Velilerin kaygı düzeyleri yüksek olabilir, çocuklarının “garanti” tercihler yapmasını isteyebilirler.
Aileyle çatışmaya girmeden, öğrencinin potansiyelini ve isteklerini merkeze alan bir dil kullanın.
Gerekirse öğrenci-veli-danışman üçgeninde kısa bir görüşme organize edin.
Gerçekçi Tercih Listeleri Hazırlatmak
Sadece öğrencinin hayallerine değil, aynı zamanda başarı sırasına, puan türüne ve kontenjanlara göre gerçekçi ve yelpazesi geniş tercihler yapılmalı.
"Kesin girerim" ya da "hiç şansım yok" şeklindeki düşünceleri sorgulatın. Gri alanları konuşun.
Yerleşme olasılığına göre “garanti”, “olabilir”, “riskli ama güzel olur” kategorileri oluşturun.
Meslekler Hakkında Derinlemesine Bilgi Sahibi Olun
Psikolojik danışman olarak farklı mesleklerin doğasını, iş olanaklarını, çalışma koşullarını bilmek sizin için avantajdır.
Özellikle öğrencilerin çok tercih ettiği bölümler hakkında temel bilgiye sahip olun: Psikoloji, Hukuk, Mühendislik, Sağlık Bilimleri, Öğretmenlik, İlahiyat vb.
“Mezun ne iş yapar, KPSS, özel sektör durumu nedir?” gibi sorulara hazırlıklı olun.
Etkili Soru Sorma Teknikleri Kullanın
Öğrencinin ilgi alanlarını, değerlerini, yeteneklerini ve kişisel önceliklerini ortaya çıkarmak için açık uçlu, yönlendirici olmayan sorular sorun:
“Bir gününü nasıl geçirirsin?”
“Kendini 10 yıl sonra nerede görmek istersin?”
“İnsanlarla mı, makinelerle mi çalışmayı seversin?”
Zaman Yönetimi ve Dosyalama
Randevu sistemiyle çalışın; öğrencileri sırayla ve yeterli süre ayırarak alın.
Her öğrenci için kısa notlar tutun. Tercih formunu, görüşme notlarını dijital veya fiziksel olarak arşivleyin.
Tercih süreci bittikten sonra kısa bir geribildirim formu almanız, sonraki yıllar için iyileştirici olur.
Etik ve Mesleki Sınırlar
Öğrencinin yerine karar vermeyin, formu doldurmayın, sadece rehberlik edin.
Hiçbir bölümü ya da üniversiteyi yüceltmeyin ya da kötülemeyin.
Kendi kişisel görüşlerinizi danışanlara empoze etmeyin.
Dijital Araçlardan Faydalanın
Tercih robotları, YÖK Atlas’ın filtreleme araçları ve başarı sırası simülasyonları gibi dijital kaynakları aktif kullanın.
Öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeylerine göre yönlendirme yapın.
“Bir Tercihle Değil, Bir Yönle Başlar Hayat”
Tercih, sadece bir form değil; hayata, kimliğe ve kişisel yolculuğa açılan bir kapıdır. Bu kapıda duran biz psikolojik danışmanlara düşen görev, bu yolculuğa ışık tutmak, karanlıkta kalanı aydınlatmak ve o genç yüreklere güven vermektir.
Aşağıda ihtiyaç duyabileceğiniz yayınlara yer verilmiştir.
2025 LGS Sunumu için tıklayınız
Lise Tanıtım Broşürü için tıklayınız.
Meslekleri tanıyalım portalına erişmek için tıklayınız
MTAL Alan/Meslek tanıtım videoları için tıklayınız.
Güncel alan dal listesi için tıklayınız
Alan dal tanıtım kataloğu için tıklayınız
Mesleki eğitime yönlendirme kitapçığı için tıklayınız
Mesleki eğitim ile ilgili merak edilenler için tıklayınız
LGS 2024 Van Nitelikli Okul Yerleştirme Puanları için tıklayınız
LGS 2024 Van Yerel Yerleştirme Puanları için tıklayınız
Anadolu İmam Hatip Lisesi tanıtım sunusu için tıklayınız
Anadolu Lisesi tanıtım sunusu için tıklayınız
Fen Lisesi tanıtım sunumu için tıklayınız
Sosyal bilimler lisesi tanıtım için tıklayınız
2025 YKS Sunumu için tıklayınız
2025 MSÜ Sunumu için tıklayınız
Tercih yaparken dikkat edilmesi gerekenler bültenine ulaşmak için tıklayınız.
3 adımda rehberlik kitabına ulaşmak için tıklayınız
Yabancı dil bölümü meslekleri için tıklayınız
Sayısal bölümü meslekleri için tıklayınız
Eşit ağırlık bölümü meslekleri için tıklayınız
Sözel bölümü meslekleri için tıklayınız